(1) 1217 is de datum op het zegel van de
parochie en van dat jaar kent men ook de eerste pastoor: Arnulphus.
Toch spreken de archieven reeds in 1208 van
een parochie in Merksem.
De naam van de patroonheilige komt echter
pas voor in een pauselijke brief uit het jaar 1444.
(2) Van de eerste kapel of kerk is als gebouw
weinig bekend.
In de loop der eeuwen werd ze meermaals verwoest
door oorlogen, brand en ander onheil.
Zo werd de kerk tijdens de opstand van 1581
(plakkaat van Verlatinghe) in brand gestoken en bleven slechts
enkele muren en een stuk van de toren overeind.
(3) Tussen 1616 en 1622 werd ze weer opgebouwd,
maar de toren bleef in puin tot 1649. In 1652 werd er voor
het eerst een klok op de weer opgebouwde toren geplaatst.
De eerste gekende afbeelding is te vinden
op een bedevaartsvaantje, gegraveerd door Gaspars Bouttats
in 1679.
(4) Op 27 juni 1737 werd de toren door de
bliksem getroffen en brandde ze volledig af. Ook de rest van
de bouw liep zware schade op.
In de twee jaren die volgden werd de kerk
echter volledig hersteld en kreeg de toren de typische vorm
die ze nu nog heeft.
5) Tijdens de eerste jaren (einde 18e - begin
19e eeuw) van de Franse bezetting werd er heel wat vernield
en gestolen. Ook de klokken en het kruis van de toren moesten
er aan geloven. In 1805 werd alles weer hersteld.
Vanwege de toenemende bevolking in Merksem
moest de kerk in de jaren '30 van de 19e eeuw uitgebreid worden.
In 1833 werd de middenbeuk verbreed met twee zij-beuken.
(6) Iets meer dan 100 jaar later, in 1938
werd de kerk nogmaals uitgebreid. Architect J. Huygh verdubbelde
de oppervlakte van de kerk, en deed dat met een verbluffend
staaltje van integratie van oude en nieuwe architectuur.
Op 30 december 1944 werden de toren en het
middenschip verwoest door een Duitse V-bom. Orgel en hoogzaal
waren volledig weggevaagd, de preekstoel, biechtstoelen, zij-altaren,
en de gebeeldhouwde lambriseringen lagen in puin.
In 1950 begon men pas met de wederopbouw,
en pas in 1980 werden de minitieuze restauratie-werkzaamheden
aan het beeldhouwwerk uit de 16e, 17e, 18e en 19e eeuw afgerond.
De restaurateurs leverden wel absoluut vakwerk af.
|